Syzyfowe prace to pierwsza powieść Stefana Żeromskiego, wydana w 1897 r. pod pseudonimem Maurycy Zych. Książka opowiada o dorastaniu polskiego szlachcica, Marcina Borowicza, w szkole w czasach zaborów. Szkoła, ukazana w tej książce, w niczym nie przypomina dzisiejszych placówek edukacyjnych. W szkole końca XIX wieku brakuje wszystkiego, do czego my współcześni jesteśmy przyzwyczajeni. Brakuje języka polskiego (jako przedmiotu oraz sposobu komunikacji), swobody opinii i poglądów, opieki nauczycieli nad uczniami, swobodnego dostępu do całej literatury i pomocy naukowych, stałej obecności i wsparcia rodziców, bezpiecznego kącika do odrabiania lekcji w rodzinnym domu i wielu podstawowych rzeczy.