O żołnierzu tułaczu – dwuczęściowe opowiadanie napisane przez Stefana Żeromskiego. Jego pierwodruk ukazał się w roku 1896 w piśmie "Głos", następnie został wydany w tomie "Utwory powieściowe" w roku 1898 w Warszawie. Utwór związany jest z podróżą Żeromskiego do Szwajcarii. Pierwsza jego część dotyczy walk republikańskiej armii francuskiej z austriacką. Najważniejszym bohaterem opowiadania jest chłop Matus Pulut ceniony wśród Francuzów za męstwo. Część druga dotyczy jego powrotu do kraju ojczystego, w którym panuje feudalizm. Zostaje uznany za pańszczyźnianego uciekiniera i skazany na karę śmierci.