Tytułowa bohaterka, nie posiadająca wykształcenia ani zawodu, po śmierci męża zostaje sama z małym dzieckiem. Podejmuje heroiczną walkę o przetrwanie i godność. Poruszenie w powieści problemu statusu kobiety w ówczesnym społeczeństwie zjednało autorce sympatię wielu czytelniczek, także wśród orędowniczek ruchu emancypacyjnego. Po ukazaniu się powieści w 1873 r. Orzeszkowa odniosła niebywały sukces w kraju i za granicą i stała się ważną postacią ruchu emancypacyjnego.