Satyryczna powieść w dwóch tomach. Powieść pozostała niedokończona, ponieważ w planach Hoffmanna był również tom trzeci.Powieść składa się z dwóch - z początku pozornie nie związanych ze sobą - historii. Z jednej strony opisane jest życie Kota Mruczysława. Wykształcony i posiadający zdolność abstrakcyjnego myślenia kot jawi się jako narrator i spisujący swoją własną historię w tekście zarazem. Tekst ten oprócz chronologicznego przedstawienia jego życia począwszy od narodzin aż po moment jego zapisu, zawiera również liczne, wyczerpujące komentarze i refleksje na temat "wykształcenia czytelnika". Powieść porusza w sposób krytyczny problem ówczesnej trywializacji idei kształcenia. Mruczysław wychodzi z założenia, że ma gotową i skuteczną receptę na to "jak wykształcić się na wielkiego kota".