Doktor Piotr to klasyczna nowela o kompozycji otwartej, wytworzonej dzięki fragmentom retrospektywnym. Żeromski porusza tu szereg istotnych kwestii natury społecznej i moralnej a w centrum stoją oczywiście pieniądze jako czynnik kluczowy, decydujący o przebiegu akcji. Opowiadanie było publikowane w roku 1894, a więc w czasie, kiedy echa podstawowych problemów rozważanych przez pozytywistów jeszcze nie przebrzmiały i widać to np. w tej warstwie utworu, która odnosi się do procesu deklasacji ziemiaństwa i konsekwencji rozwoju przemysłu. Dwaj główni bohaterowie utworu to doktor Piotr i Dominik Cedzyna.