Powieść zawiera realistyczny obraz życia zbiorowości chłopskiej. Używa w niej specyficznego, potoczystego języka, z wykorzystaniem elementów gwarowych. Życie społeczności fikcyjnej miejscowości Lipce z jednej strony wyznacza rytm przyrody (poszczególne tomy są zatytułowane nazwami pór roku – poczynając od "Jesieni") oraz związane z nim zajęcia i prace na roli, a także zwyczaje i obrzędy, z drugiej zaś dokonujące się przemiany społeczno-ekonomiczne na wsi i związane z tym spory. W to tło wpleciona jest główna oś akcji powieści, którą jest romans młodej, urodziwej i namiętnej Jagny – żony bogatego gospodarza Macieja Boryny z jego synem Antkiem oraz postawy społeczności chłopskiej wobec tego zdarzenia.